ΟΜΙΛΙΕΣ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥ
Από όλες τις πλευρές πρέπει να παρατηρούμε τα τεχνάσματα και τα κακούργα σχέδια του εχθρού. Διότι ο σατανάς φροντίζει και γίνεται και άγγελος φωτός ακόμη, ώστε όλους να τους οδηγήσει στην απώλεια. Έτσι ο σατανάς στους προσευχομένους προξενεί έπαρση, στους νηστεύοντας οίηση, στους αξιωθέντας Θείου Φωτός, εμφανίζεται ως άγγελος φωτός, για να τους ρίξει στην πλάνη. Δηλαδή στους πάντες, τα πάντα μεταχειρίζεται, για να τους υποσκελίσει. Γι’ αυτό, με πολλή προσοχή, πρέπει να φυλάγουμε την καρδιά μας, να μη πλανηθεί και αντί κατοικητήριο του Θεού γίνει κατοικητήριο των δαιμόνων.
Γι’ αυτό, κι αν ακόμη κάνουμε όλα τα έργα της αρετής να τα αποδίδουμε στο Θεό και όχι στον εαυτό μας. Έτσι, και το ότι είμεθα άνθρωποι κι αυτό είναι έργο του Θεού. Γι’ αυτό, τα πάντα να αποδίδουμε στο Θεό και σ’ Αυτόν να αναθέτουμε τα πάντα.
Εκείνος, λοιπόν, που θέλει να γίνει μιμητής του Χριστού και υιός του Θεού, γεννημένος από το Άγιο Πνεύμα, οφείλει να υπομείνει τις θλίψεις δηλαδή τις σωματικές ασθένειες ύβρεις και ονειδισμούς από τους ανθρώπους και επιθέσεις δαιμόνων με γενναιοψυχία και καρτερία. Γιατί κατ’ οικονομία Θεού παραχωρείται η δοκιμασία των θλίψεων, για να φανερωθούν οι ψυχές που Τον αγαπούν ειλικρινά: «Παιδί μου, αν έρχεσαι να υπηρετήσεις τον Κύριο, ετοίμασε την ψυχή σου για πειρασμούς» και «όλα όσα σου έρχονται, δέξου τα σαν καλά γνωρίζοντας ότι χωρίς να θέλει ο Θεός, τίποτα δεν γίνεται», λέει η Γραφή. Ουδέποτε όμως ο Θεός άφησε την ψυχή που ελπίζει σ’ Αυτόν να καταβληθεί από τους πειρασμούς και ν’ απελπισθεί. Γνωρίζει ο Θεός το βάρος των θλίψεων, που μπορεί να σηκώσει μια ψυχή και να γίνη δόκιμη και κατάλληλη για τη Βασιλεία των Ουρανών.
Μερικές ψυχές, αν και έλαβαν τη θεία Χάρη και ένοιωσαν τη γλυκύτητα και την ανάπαυση του Αγίου Πνεύματος, επειδή όμως ακόμη δε δοκιμάσθηκαν από τα πονηρά πνεύματα με διάφορες θλίψεις, εξακολουθούν να είναι νήπιες και δεν είναι ακόμη κατάλληλες για τη Βασιλεία των Ουρανών. Ώστε, και οι πειρασμοί και οι θλίψεις για το συμφέρον στέλνονται στους ανθρώπους, να κάνουν την ψυχή του πιο γνήσια και πιο στερεή. Κι αν αυτή υπομείνει μέχρι τέλους με την ελπίδα της στον Κύριο, είναι αδύνατο να μη λυτρωθεί από τα πάθη της κακίας και ν’ αξιωθεί της Βασιλείας των Ουρανών.
Οι Άγιοι μάρτυρες, αφού υπέφεραν πολλά βασανιστήρια και έδειξαν καρτερία μέχρι το θάνατο, έγιναν άξιοι για τα στεφάνια και τη δόξα. Και όσο περισσότερα και σκληρότερα ήταν τα βάσανα που υπέφεραν, τόση περισσότερη δόξα και παρρησία απέκτησαν ενώπιον του Θεού. Κατά τον ίδιο τρόπο και οι ψυχές που παραδόθηκαν σε διάφορες θλίψεις (είτε εξ ανθρώπων είτε εκ σωματικών ασθενειών), αν κάνουν μέχρι τέλους υπομονή και δε γογγύσουν, θα αξιωθούν τα ίδια στεφάνια και την ίδια παρρησία με τους Μάρτυρες. Και όλα αυτά όχι μόνο στο μέλλον θα απολαύσουν από το Θεό, αλλά και εδώ θα αξιωθούν την παρηγορία του Αγίου Πνεύματος.
Επειδή ο δρόμος που οδηγεί στην ουράνια ζωή είναι ομολογουμένως στενός και γεμάτος θλίψεις, και είναι λίγοι εκείνοι που τον βαδίζουν, γι’ αυτό πρέπει για χάρη της ελπίδας του Ουρανού να υπομένουμε σταθερά κάθε δοκιμασία του πονηρού. Τα παθήματα του καιρού αυτού δεν ισοσταθμίζουν τη δόξα που μέλλει να μας δοθεί! Γιατί, όταν είμαστε στον κόσμο, δεν μας έβρισκαν τόσοι πειρασμοί, αλλά τώρα που ήρθαμε να υπηρετήσουμε το Θεό; Αυτό συμβαίνει γιατί φθονεί ο εχθρός την ανταπόδοση, που ελπίζουμε από το Θεό. Και θέλει να βάλει μέσα στις ψυχές μας τη χαύνωση και τη ραθυμία, για να μη ζήσουμε ευάρεστα στο Θεό και αξιωθούμε τη Βασιλεία Του. Ας θυμηθούμε ότι κι Εκείνος έτσι πέρασε σ’ αυτόν τον κόσμο, υβριζόμενος, διωκόμενος, εμπαιζόμενος και τέλος θανατώθηκε με ατιμωτικό τρόπο πάνω στο Σταυρό.
Αν θέλουμε να υποφέρουμε με ευκολία την κάθε θλίψη και τους πειρασμούς, ας έχουμε εμπρός στα μάτια μας πάντοτε το θάνατο για χάρη του Χριστού μας. Τέτοια εντολή έχουμε, να σηκώνουμε το Σταυρό μας και να τον ακολουθούμε πρόθυμοι και έτοιμοι για το θάνατο. Γιατί εκείνος, που επιθυμεί να πεθάνει για το Χριστό, καθόλου δε θα δυσκολευτεί στα επίπονα και λυπηρά. Και όποιος θέλει να γίνει κληρονόμος του Χριστού, πρέπει να επιθυμεί και τα πάθη Του με ζήλο.
Πρέπει λοιπόν και χωρίς να θέλουμε, να σπρώχνουμε τον εαυτό μας στην αρετή: Στην αγάπη, όταν στερούμεθα αγάπης. Στην πραότητα, όταν αυτή μας λείπει. Στο να έχουμε συμπαθή και φιλάνθρωπη καρδιά. Στην προσευχή, όταν δεν έχουμε πνευματική προσευχή. Βλέποντας ο Θεός τον αγώνα ν’ αποκτήσουμε τα πιο πάνω έρχεται βοηθός και μας δίνει και μας γεμίζει με όλους τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Επίσης στο να μη κατηγορεί κανένα, να μη κατακρίνει, να μη υπερηφανεύεται. Όλα αυτά γίνονται εύκολα όταν ενωθούμε και έλθει και κατοικήσει μέσα μας ο Κύριος, που είναι το κινούν και το αίτιον εκπληρώσεως κάθε καλού και κάθε αρετής, όπως μας το είπε: «Άνευ εμού, ου δύνασθε ποιείν ουδέν».
Επειδή δεν είναι μόνο η φτώχεια και η αφάνεια, αλλά παρόμοια και ο πλούτος και η τιμή γίνονται πειρασμοί για την ψυχή. Και αυτή η παρηγορία και ανάπαυση, με την οποία γεμίζει την ψυχή η Χάρη είναι πολύ εύκολο να της γίνει πειρασμός και εμπόδιο , προξενώντας τη χαύνωση και την αδιαφορία. Στον αμελή και φτωχό στην πίστη και νήπιο στο φρόνημα όλα γίνονται εμπόδιο για την αιώνια ζωή. Δηλαδή τα λυπηρά και επίπονα, ασθένειες, φτώχεια και ασημότητα ή και τα αντίθετα, πλούτος, δόξα και έπαινοι από τους ανθρώπους, μαζί με τον αφανή πόλεμο του πονηρού. Έτσι κατά τον θείο Απόστολο: «Για όσους αγαπούν το Θεό, όλα συνεργούν στην απόκτηση της βασιλείας του Θεού».