του αρχιμ. Ιακώβου Κανάκη
Γνωρίζουμε ότι Ένα είναι το μυστήριο μέσα στην Εκκλησία, η Θεία Ευχαριστία και όλα τα άλλα μυστήρια βρίσκονταν αρχικώς μέσα σε αυτό.
Έτσι έγινε και με το Ευχέλαιο.
Όμως, για πολλούς χριστιανούς σήμερα, το Ευχέλαιο αποτελεί μια τελετή που μπορεί να γίνει για οποιονδήποτε άλλο λόγο εκτός από αυτόν για το οποίο δημιουργήθηκε από παλαιά, ήδη από τους αποστολικούς χρόνους από τον άγιο Ιάκωβο τον Αδελφόθεο.
Εάν θέλαμε να προσδιορίσουμε τον χαρακτήρα του μυστηρίου θα λέγαμε ότι δι᾽αυτού δεικνύεται η μεγάλη αγάπη και μέριμνα του Θεού για τον πεσμένο άνθρωπο. Πράγματι, ενώ ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο να μην πεθαίνει, μετά την πτώση των πρωτοπλάστων, η ασθένεια και ως συνέπεια αυτής ο θάνατος, είναι πλέον ένα γεγονός της ανθρώπινης ύπαρξης. Όμως ο Θεός και σε αυτήν την δεινή κατάσταση δεν έπαψε να ενδιαφέρεται για το πλάσμα Του.
Ο Χριστός, από αγάπη για τον άνθρωπο, σαρκώθηκε, σταυρώθηκε, αναστήθηκε και με την Ανάληψή Του τοποθέτησε την ανθρώπινη φύση, που και ο Ίδιος έλαβε, στα δεξιά του Θεού Πατέρα. Αλλά και στην συνέχεια, διά των αποστόλων Του, βρίσκεται πάλι κοντά στους ανθρώπους μέσω των θείων μυστηρίων. Επειδή γνώριζε την ανθρώπινη αδυναμία και τον αφόρητο πόνο που υφίστανται τα σώματα «εφοδίασε» ως δώρο τα μυστήρια. Έτσι, το ευχέλαιο, ανακουφίζει τον ανθρώπινο πόνο ή ακόμα θεραπεύει τις ασθένειες αφού διαβάζουμε: «και η ευχή της πίστεως σώσει τον κάμνοντα».Πρωταρχικός, λοιπόν, σκοπός του ευχελαίου ήταν και είναι «η ίαση του σώματος από ασθένειες και έπειτα η ίαση της ψυχής από την αμαρτία». Αυτή η φράση όμως δημιουργεί μια εύλογη απορία. Με το ευχέλαιο συγχωρούνται και οι αμαρτίες;
Εδώ χρειάζεται η συνδρομή των λειτουργιολόγων καθηγητών της θεολογικής επιστήμης, για να μας υποδείξουν πως ερμηνεύεται το κείμενο αυτό. Πάντως, πιθανή εξήγηση είναι ότι οι πιστοί πριν ή μετά το ευχέλαιο εξομολογούνταν τα αμαρτήματά τους. Έτσι εξηγείται και η ύπαρξη των συγχωρητικών ευχών στο μυστήριο αυτό. Όμως μπορεί να εξηγηθεί και με την έννοια των συνεπειών της αμαρτίας στο τροπάριο του παρακλητικού κανόνα της Παναγίας: «Από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα ασθενεί μου και η ψυχή».
Πάντως, είναι γεγονός, ότι η σχέση σώματος και ψυχής είναι αλληλένδετη αφού μεταξύ τους βρίσκονται σε σχέση γενετική δηλαδή το ένα επηρεάζει το άλλο καθοριστικά. Στεναχωριέται κάποιος για κάποιο θέμα πονά το στομάχι του. Υποφέρει από έναν πονοκέφαλο χαλάει η ψυχική του διάθεση.Η ψυχή και το σώμα, λοιπόν, είναι ένα αγαπημένο ανδρόγυνο και μάλιστα όταν την ώρα του θανάτου πρέπει να χωρίσει, ο χωρισμός γίνεται «βιαίως». Είναι περιττό να αναφέρουμε ότι η βοήθεια του ευχελαίου δεν σχετίζεται με τις αναλγητικές όντως ιδιότητες του ελαίου αλλά με την πίστη των ανθρώπων.
Καλούμε λοιπόν τον ιερέα όταν έχουμε κάποιον που ασθενεί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα επισκευθούμε τον γιατρό αφού και τις επιστήμες, και ειδικά την ιατρική επιστήμη, ευλόγησε ο Θεός για να ανακουφίζεται ο άνθρωπος, ο οποίος τόσο βασανίζεται ψυχοσωματικά στην εποχή μας.
