– Γέροντα, αγωνιώ, όταν έχω να τακτοποιήσω ένα πρόβλημα, και δεν μπορώ να κοιμηθώ.
– Σ’ εσένα το βασικό πρόβλημα είναι οι πολλοί λογισμοί. Άν δεν είχες αυτούς τους πολλούς λογισμούς, θα μπορούσες να αποδώσεις πολύ περισσότερα και στην διακονία σου και στα πνευματικά σου. Άκου έναν τρόπο, για να αποφεύγεις τους πολλούς λογισμούς: Όταν σου έρχεται στον νου κάτι που πρόκειται π.χ. να κάνεις αύριο, να λες στον λογισμό σου: Αύτη η δουλειά δεν είναι για σήμερα θα την σκεφθώ αύριο. Επίσης, όταν είναι να αποφασίσεις για κάτι, μην ταλαιπωρείσαι με την σκέψη να βρεις το καλύτερο και αναβάλλεις συνέχεια. Διάλεξε κάτι και προχώρα. Άφησε έπειτα τον Θεό να φροντίσει για τα παραπέρα. Προσπάθησε να άποφεύγεις την σχολαστικότητα, για να μη ζαλίζεις το μυαλό σου. Να κάνεις ό, τι μπορείς με φιλότιμο και νά κινείσαι απλά και με μεγάλη εμπιστοσύνη στον Θεό. Τον υποχρεώνουμε, κατά κάποιον τρόπο, τον Θεό να βοηθήσει, όταν αναθέτουμε το μέλλον και τις ελπίδες μας σ’ Αυτόν. Μέ τους πολλούς λογισμούς κι ένας υγιής άνθρωπος αχρηστεύεται. Ένας που πάσχει και υποφέρει, είναι δικαιολογημένος, αν στενοχωριέται. Ένας όμως που έχει την υγεία του και ζαλίζεται και υποφέρει από αριστερούς λογισμούς, αυτός είναι για δέσιμο! Να είναι μια χαρά και να βασανίζεται με τους λογισμούς του!
Στην εποχή μας η μεγαλύτερη αρρώστια είναι οι μάταιοι λογισμοί των κοσμικών ανθρώπων. Οι άνθρωποι όλα μπορεί να τα έχουν εκτός από καλούς λογισμούς. Ταλαιπωρούνται, γιατί δεν αντιμετωπίζουν τα πράγματα πνευματικά. Π.χ. ξεκινάει κανείς να πάει κάπου, παθαίνει μια μικρή βλάβη η μηχανή του αυτοκινήτου του, καί καθυστερεί λίγο να φθάσει στον προορισμό του. Άν έχει καλό λογισμό, θα πει: Φαίνεται, ό Καλός Θεός έφερε αυτό το εμπόδιο, γιατί ίσως θα πάθαινα κάποιο ατύχημα, αν δεν είχα αυτήν την καθυστέρηση. Πώς να Σε ευχαριστήσω, Θεέ μου, γι’ αυτό; , και δοξάζει τον Θεό. Ένώ, αν δεν έχει καλό λογισμό, δεν θα αντιμετώπισει πνευματικά την κατάσταση, θα τα βάλει με τον Θεό και θα βρίζει: Να, θα πήγαινα νωρίτερα, άργησα, τί αναποδιά! Καί Αυτός ο Θεός… .
Ο άνθρωπος, όταν δέχεται ό, τι του συμβαίνει με δεξιό λογισμό, βοηθιέται. Ενώ, όταν δουλεύει αριστερά, βασανίζεται, λειώνει, παλαβώνει. Μιά φορά, πριν από χρόνια, μπήκαμε σε ένα φορτηγό που είχε για καθίσματα κάτι σανίδες, για να έρθουμε από την Ούρανούπολη στην Θεσσαλονίκη. Μέσα ήταν άνω-κάτω βαλίτσες, πορτοκάλια, ψάρια, βρώμικα καφάσια από ψάρια που τα επέστρεφαν, παιδιά από την Άθωνιάδα, άλλα καθιστά, άλλα όρθια, καλόγεροι, λαϊκοί… Ενας λαϊκός ήρθε και κάθησε δίπλα μου. Ήταν και χονδρός και, επειδή κάπως στριμώχθηκε, έβαλε τις φωνές: Τί κατάσταση είναι αυτή!… . Πιο εκεί ήταν ένας μοναχός που, ο φουκαράς, ήταν κουκουλωμένος μέχρι επάνω από τα καφάσια και μόνον το κεφάλι του είχε εξω. Εν τω μεταξύ, όπως κουνιόταν το φορτηγό – ο δρόμος ήταν ένας καρρόδρομος χαλασμένος -, έπεφταν τα στοιβαγμένα καφάσια και ο καημένος προσπαθούσε να τα πετάει αριστερά-δεξιά με τα χέρια του, για να μην τον χτυπήσουν στο κεφάλι. Και ο άλλος φώναζε, επειδή καθόταν λίγο στριμωχτα. Δεν βλέπεις, του λέω, εκείνος πώς είναι, κι εσύ φωνάζεις;. Ρωτάω και τον μοναχό: Πώς τα περνάς, πάτερ;. Κι εκείνος χαμογελώντας μου λέει: Από την κόλαση, Γέροντα, καλύτερα είναι εδώ! Ο ένας βασανιζόταν, αν και καθόταν, και ο άλλος χαιρόταν, παρόλο που τα καφάσια κόντευαν να τον κουκουλώσουν. Και είχαμε δυο ώρες δρόμο δεν ήταν και κοντά. Ο νους του λαϊκού γύριζε στην άνεση που θα είχε, αν ταξίδευε με λεωφορείο, και πήγαινε να σκάσει, ενώ ο μοναχός σκεφτόταν την στενοχώρια που θα είχε, αν βρισκόταν στην κόλαση, και ένιωθε χαρά.
Σκέφθηκε: Σε δυο ώρες θα φθάσουμε και θα κατεβούμε, ενώ οι καημένοι στην κόλαση ταλαιπωρούνται αιώνια. Ύστερα εκεί δεν έχει καφάσια, κόσμο κ.λπ., άλλα είναι κόλαση. Δόξα Σοι ο Θεός, εδώ είμαι καλύτερα.
– Που οφείλεται, Γέροντα, η διαφορά εμπιστοσύνης λ.χ. δύο υποτακτικών προς τον Γέροντα τους;
– Στον λογισμό. Μπορεί κανείς να εχη χαλασμένο λογισμό για οτιδήποτε και για οποιονδήποτε. Αν ο άνθρωπος δεν έχει καλό λογισμό και δεν βγάζει τον εαυτό του από τις ενέργειες του – αν ενεργεί δηλαδή με ιδιοτέλεια -, δεν βοηθιέται ούτε και από έναν Άγιο. Όχι άγιο Γέροντα ή άγια Γερόντισσα να έχει, όχι τον Άγιο Αντώνιο να είχε Γέροντα, αλλά και όλους τους Άγιους, δεν μπορεί να βοηθηθεί. Ούτε ο ίδιος ο Θεός δεν μπορεί να βοηθήσει έναν τέτοιον άνθρωπο, αν και το θέλει πολύ. Όταν κανείς αγαπάει τον εαυτό του, έχει δηλαδή φιλαυτία, όλα τα ερμηνεύει όπως τα αγαπάει ο εαυτός του. Και βλέπεις, άλλοι τα ερμηνεύουν αμαρτωλά, άλλοι όπως τους αναπαύει, και σιγά-σιγά γίνονται φυσιολογικές αυτές οι παράλογες ερμηνείες τους. Όπως και αν φερθείς, σκανδαλίζονται Είναι μερικοί που, αν τους προσέξεις λίγο, αν τους πείς έναν καλό λόγο, πετούν. Αν δεν τους προσέξεις, λυπούνται πολύ, πιάνουν τα άκρα, που είναι του πειρασμού. Βλέπουν λ.χ. μία κίνηση και λένε: α! έτσι θα έγινε, και ύστερα καταλήγουν να είναι σίγουροι ότι έτσι έγινε. Ή βλέπουν τον άλλον σοβαρό και νομίζουν ότι κάτι έχει μαζί τους, ενώ ο άλλος μπορεί να είναι σοβαρός, γιατί τον απασχολεί κάτι. Προ ήμερων ήρθε και σ’ εμένα κάποιος και μου είπε: Γιατί παλιά μου μιλούσε ο τάδε και τώρα δεν μου μιλάει; Του είχα κάνει μιά παρατήρηση, μήπως γι’ αυτό;. Κοίταξε, του λέω, μπορεί να σε είδε και να μη σε πρόσεξε ή είχε κανέναν άρρωστο και είχε στον νου του να ψάξει για γιατρό ή να βρει συνάλλαγμα, για να πάει στο εξωτερικό κ.λπ.. Και πράγματι ο άλλος είχε άρρωστο άνθρωπο, είχε ένα σωρό φροντίδες, και αυτός είχε την απαίτηση να σταθεί να του μιλήσει και έβαζε ένα σωρό λογισμούς.
(ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ – ΛΟΓΟΙ Γ΄- ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ)
