– Γέροντα, ό Όσιος Μάρκος ό Ασκητής λέει: Ό γνωστικός εξομολογείται στόν Θεό όχι μέ τήν απαρίθμηση τών παραπτωμάτων του, αλλά μέ τήν υπομονή τών επερχομένων θλίψεων. Τί εννοεί;
– Καί τό ενα πρέπει νά γίνεται καί τό άλλο. Εξομολογείται ό πιστός στόν πνευματικό, εξομολογείται καί πριν από τήν προσευχή ταπεινά στόν Θεό, απογυμνώνοντας τον εαυτό του: Θεέ μου, έσφαλα, είμαι τέτοιος, τέτοιος. Συγχρόνως όμως δέχεται καί τις θλίψεις πού του συμβαίνουν σάν φάρμακο. Ό Άγιος δέν λέει νά μήν κάνης τήν πρώτη καί τήν δεύτερη εξομολόγηση, άλλά μόνο νά ύπομένης τις θλίψεις. Τί θά πή εξομολογούμαι;. Δέν θά πή ομολογώ έξω αυτό πού έχω μέσα μου; Αν έχης μέσα σου καλά, εξομολογείσαι τω Κυρίω, δηλαδή δοξολογείς τον Θεό. Αν έχης κακά, εξομολογείσαι τις αμαρτίες σου.
– Γέροντα, την πρώτη φορά πού θά πάη κανείς γιά εξομολόγηση, θά μιλήση στον πνευματικό γιά όλη τήν προηγούμενη ζωή του;
– Τήν πρώτη φορά θά κάνη μιά γενική εξομολόγηση. Όπως ό ασθενής, όταν μπή στό νοσοκομείο, δίνει τό ιστορικό του, π.χ. λέει: είχα μιά πάθηση στους πνεύμονες, άλλά τώρα έχει περάσει, έχω κάνει μιά εγχείρηση μέ ολική ή τοπική νάρκωση κ.λπ., έτσι καί στήν πρώτη εξομολόγηση, άς προσπαθήση κανείς νά πή στον πνευματικό λεπτομέρειες από τήν ζωή του, καί εκείνος θά βρή τήν πληγή, γιά νά τήν θεραπεύση. Πολλές φορές ένα χτύπημα, πού δέν τού δίνεις σημασία, έχει ύστερα συνέπειες. Βέβαια, τήν πρώτη φορά πού θά πάη στον πνευματικό, θά έχη νά πή, ας υποθέσουμε, εκατό αμαρτίες. Τήν δεύτερη θά έχη νά πή εκατόν δέκα, γιατί θά τον πολεμήση περισσότερο ό διάβολος, επειδή εξομολογήθηκε καί τού χάλασε τήν δουλειά. Τήν τρίτη φορά μπορεί νά πή εκατόν πενήντα, άλλά ύστερα θά ελαττώνεται συνέχεια ό αριθμός, μέχρι πού θά πηγαίνη γιά εξομολόγηση καί θά έχη νά πή ελάχιστες αμαρτίες.
