-Γέροντες της εποχής μας

Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινό: Περί μετανοίας (Μέρος 4ο)

…συνέχεια…

Ἡ κένωσις τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἅπαξ γενομένη διὰ τὴν παναγάπην του πρὸς ἡμᾶς, καθιστᾷ περιττὰ τὰ σχόλια καὶ τὰς ἀπορίας. Ὁ κορυφαῖος τῶν μαθητῶν Πέτρος τονίζει ἐμφαντικῶς· «Χριστοῦ οὖν παθόντος ὑπὲρ ἡμῶν σαρκὶ καὶ ὑμεῖς τὴν αὐτὴν ἔννοιαν ὁπλίσασθε»(( Α΄ Πέτρ. 4, 1.)). Τίθεται λοιπὸν τὸ ἐρώτημα· ἂν τὸ πρῶτον καθῆκον παντὸς λογικοῦ ὄντος εἶναι νὰ ἀγαπήσῃ τὸν Θεὸν ἐξ ὁλοκλήρου ὡς Θεὸν καὶ ἄρα Δημιουργὸν καὶ Κύριόν του. Ὅταν αὐτὸς ὁ Θεὸς γίνῃ ἀναπλάστης καὶ ἀνακαινιστὴς καὶ ἀναβιβάσῃ τὸ πεπτωκὸς ὑπεράνω τῆς πρώτης θέσεως καὶ ἀξίας, καὶ ὄχι μόνον τόσον, ἀλλὰ καὶ «ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος καὶ παντὸς ὀνόματος ὀνομαζομένου»(( Ἐφεσ. 1, 20.)), ποῖα πλέον τοῦ ἀνήκει ἀξία καὶ τιμή; Γενόμενος ὄντως διπλοῦς ὁ Κύριός μας, ὁ γλυκύτατος Ἰησοῦς, μὲ τὸ ὑπερβάλλον τῆς αὐτοθυσίας του, ἀφῄρεσεν ἀπὸ ἡμᾶς κάθε πρόφασιν ἐλευθέρας ἐκλογῆς ἢ ἂλλης προτιμήσεως καὶ εἴμεθα πλέον λάφυρα τῆς ἰδικῆς του ἀγάπης. Ὀφείλομεν κατὰ πάντα νὰ ἀγαπῶμεν αὐτόν, «ὅτι αὐτὸς πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς»(( Α΄ Ἰω. 4, 19.)).Ἐὰν λοιπὸν οὐδένα ἄλλον γινώσκομεν, εἰ μὴ τὸν μόνον μας Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τοῦτον «ἐσταυρωμένον», δὲν καθίσταται πλέον ἀπόλυτον καθῆκον μας ἡ φιλοπονία; Ἰδοὺ λοιπόν, διατί ὅλοι «οἱ τοῦ Χριστοῦ» καὶ εἰς τὰς τρεῖς περιόδους τῆς Ἐκκλησίας ἐσταύρωναν ἑαυτούς, «ἵνα γνωρίσωσιν αὐτὸν καὶ τὴν δύναμιν τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν παθημάτων αὐτοῦ, συμμορφούμενοι τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, εἴ πως καταντήσωσιν εἰς τὴν ἐξανάστασιν τῶν νεκρῶν»(( Βλ. Φιλ. 3, 10-11.)). Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος τῆς συνεχοῦς ἀναφορᾶς μας εἰς τὸν σταυρὸν καὶ τὴν περιεκτικὴν φιλοπονίαν. Ἡ τριαδικότης τοῦ θείου Εἶναι ἀποτελεῖ τὸ κέντρον τῆς θεογνωσίας· «ὁ Πατήρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσι»(( Α΄ Ἰω. 5, 7.)) καὶ μαρτυροῦν τὸ ἓν διὰ τὸ ἄλλο πρόσωπον. Ἡ μαρτυρία αὐτὴ ἐπεκτείνεται καὶ εἰς τὴν ἰδικήν μας φύσιν. Ὁ Κύριος ἐνεπιστεύθη εἰς τοὺς μαθητάς του τὸ ἔργον τοῦτο τῆς μαρτυρίας διὰ τὸν ἑαυτόν του. «Ὅταν ἔλθῃ ὁ Παράκλητος ὃν ἐγὼ πέμψω ὑμῖν παρὰ τοῦ Πατρός, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὃ παρὰ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεται, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περὶ ἐμοῦ· καὶ ὑμεῖς δὲ μαρτυρεῖτε, ὅτι ἀπ᾿ ἀρχῆς μετ᾿ ἐμοῦ ἐστε»(( Ἰω. 15, 26-27.)). Τοιούτου εἴδους εἶναι καὶ αἱ σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ὡς προσώπων. Ἡ μαρτυρία ὡς ζωὴ ἀληθινὴ περιστρέφεται αἰωνίως ἐντὸς τῆς ἀγάπης καὶ δημιουργεῖ τὴν κοινωνίαν. Τὸ πρόσωπον ἐκ τῆς φύσεώς του δὲν ζῇ ἀπομεμονωμένον, ἀλλὰ φέρεται ἀγαπητικῶς πρὸς τὰ ὅμοιά του πρόσωπα καὶ εἰς τὴν πρᾶξιν τῆς ἀλληλεγγύης ἀνταποκρίνεται εἰς τὸ ἄλλο καὶ μαρτυρεῖ δι᾿ αὐτό. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Δημιουργός μας εἶπεν ἐξ ἀρχῆς ὅτι «οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον»(( Γεν. 2, 18.)). Ὅσον διὰ τῆς πίστεως καὶ τῆς ὑπακοῆς πραγματοποιοῦμεν τὸ θεῖον θέλημα τόσον αὐξάνει ἐντὸς ἡμῶν ὁ θεῖος φωτισμός. Ἡ ἀληθὴς μετάνοια δι᾿ ὅσων τὴν ἀποτελοῦν καὶ ἐξαιρέτως διὰ τῆς ἐκ βάθους προσευχῆς, μᾶς ὁδηγεῖ εἰς κοινωνίαν καὶ ἐπαφὴν μετὰ τῆς ἀκτίστου θείας χάριτος, καὶ αὐτὴ μᾶς ἑρμηνεύει τὴν μορφὴν τῆς θείας πραγματικότητος. Τί τὸ παράδοξον, ἐὰν εἰς αὐτόν, εἰς τοῦ ὁποίου τὴν εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν ἐχαράχθη ἡ ρίζα μας ἐξ ἀρχῆς, εὑρίσκωμεν τὴν ἐπίγνωσιν ἡμῶν διὰ τῆς χάριτός του; Αὐτὴ ἡ ἐπίγνωσις μᾶς μεταμορφώνει ὀντολογικῶς πρὸς τὰς θείας ἰδιότητας, ἐφ᾿ ὅσον «ὅσοι ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι»(( Ἰω. 1, 12.)). Τί φυσικότερον τοῦ νὰ περισῴζουν τὰ τέκνα τὸν χαρακτῆρα τοῦ πατρός των; Ἐννοῶ τὴν κεντρικωτέραν θείαν ἰδιότητα τῆς ἀγάπης, ἡ ὁποία ἀμέσως ἐκδηλώνεται εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ ἀποδεχθέντος τὴν θείαν ἔλλαμψιν. Διὰ τῆς ἀγάπης ὁ πιστὸς ἐπικοινωνεῖ μετὰ τοῦ πλησίον καὶ ὁλοκληρώνει τὴν μαρτυρίαν του. Ἰδοὺ καὶ μία μαρτυρία τῶν Πατέρων μας, τὴν ὁποίαν «ὡμολόγησαν καὶ οὐκ ἠρνήσαντο· καὶ ὡμολόγησαν»(( Βλ. Ἰω. 1, 20.)) περὶ τῆς ἀληθείας καὶ τῶν θείων ἐπαγγελιῶν καὶ ὅλης τῆς θείας ἀποκαλύψεως καὶ δὲν ἀπέκρυψαν ἐκ τῶν τέκνων καὶ τῶν ἀδελφῶν των, ἡμῶν, ὅσα αὐτοὶ ἤκουσαν καὶ εἶδον, ὥστε ἡ ἰδική των μαρτυρία νὰ εἶναι δι᾿ ἡμᾶς ἡ βεβαία πληροφορία καὶ τὸ πλήρωμα τῆς ἐλπίδος μας. Συμφώνως πρὸς τὴν μωσαϊκὴν ἀποκάλυψιν ὁ ἄνθρωπος ἐπλάσθη «κατ᾿ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν Θεοῦ»(( Γεν. 1, 26.)). Τί σημαίνει αὐτό; Τὴν δυνατότητα τῆς φύσεώς του νὰ ὁμοιάσῃ πρὸς τὸν Δημιουργόν του. Ἄρα καὶ ἡ αἴσθησις τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀπολύτου ὄντος εἶναι καὶ αὐτὴ ἔμφυτος εἰς τὸν ἄνθρωπον. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος διὰ τὸν ὁποῖον, ὅταν πλησιάσῃ ὁ

About the author

Χαράλαμπος Τσαβδαρίδης