– Γέροντα, δέν έχω αγαπήσει τήν ταπείνωση, τήν θυσία, τό νά δέχωμαι τήν αδικία…
– Δεν είναι ακριβώς έτσι όπως τα λες. Έγώ δεν ανησυχώ, γιατί βλέπω ότι έχει μπή μέσα σου ή καλή ανησυχία. Γρήγορα Θά απαλλαγής από τά πάθη, γιατί έχεις αρχίσει νά πιάνης τον εαυτό σου. Αυτό βοηθάει περισσότερο από κάθε άλλον αγώνα. Όποιος πιάνει τον εαυτό του, αφήνει τον παλαιό εαυτό του και μπαίνει σέ σωστό πνευματικό δρόμο. Ό παλαιός εαυτός μας κλέβει ό, τι κάνει ο καινούργιος. Όταν μάθουμε νά τόν πιάνουμε, πιάνουμε όλους τους κλέφτες πού μάς κλέβουν ό, τι καλό μας δίνει ό Θεός, και μάς μένει ό πνευματικός πλούτος.
– Γέροντα, όταν λυπηθώ πολύ γιά ένα σφάλμα μου, λ.χ. γιατί μίλησα άσχημα σέ μιά αδελφή, αυτό μέ βοηθάει;
– Βοηθάει, άλλά νά προσέξης νά μήν ξεπεράσης και τά όρια. Νά λυπηθής, άλλά νά χαρής κιόλας, γιατί σου δόθηκε ή ευκαιρία νά έκδηλωθή ή αρρώστια σου και νά την θεραπεύσης.
Νά σκεφθής: Γιά νά μιλήσω άσχημα και νά φερθώ έτσι, κάποιο πάθος υπήρχε μέσα μου και δόθηκε αύτη ή ευκαιρία νά βγή, γιά νά τό δώ και νά τό διορθώσω. Θά ζήτησης φυσικά και συγχώρεση άπό τήν αδελφή. Οί πτώσεις σέ βοηθούν νά γνωρίσης τόν εαυτό σου.
Βγαίνουν όλα στην επιφάνεια και σιγά-σιγά γίνεται ή καλή εργασία. Βλέπεις, και οί γιατροί μερικές φορές δίνουν στους άρρωστους διάφορες ουσίες, γιά νά εκδηλωθούν τά συμπτώματα τής αρρώστιας και νά κάνουν καλή διάγνωση. Δίνουν π.χ. ζάχαρη και κάνουν μετά εξέταση αίματος, γιά νά δούν αν άνεβή τό ζάχαρο.
Στον πνευματικό αγώνα χρειάζεται νά επισημαίνουμε τά αδύνατα σημεία του χαρακτήρα μας, τά ελαττώματα μας, και ύστερα νά προσπαθούμε νά χτυπάμε εκεί. Και στον πόλεμο, όταν κάνουμε αναγνώριση μιάς περιοχής, επισημαίνουμε τά σημεία, όπου είναι ό εχθρός ή άπ’ όπου μπορεί νά χτυπήση, και έχουμε τόν νου μας εκεί. Γιατί, όταν ξέρης σέ ποιά συγκεκριμένα σημεία βρίσκεται ό εχθρός, κινείσαι μέ σιγουριά. Βάζεις τόν χάρτη κάτω και λες: Ό εχθρός είναι εδώ κι εδώ εμείς πρέπει νά προλάβουμε νά πιάσουμε εκείνα κι εκείνα τά σημεία. Άπό εκεί θά ζητήσουμε ενίσχυση, εδώ χρειάζονται αυτά τά όπλα κ.λπ. Μπορείς δηλαδή νά κατάστρωσης ένα σχέδιο. Άλλά, γιά νά μάθης που βρίσκεται ό εχθρός, πρέπει νά ανήσυχης καί νά έρευνας δέν μπορείς νά κοιμάσαι.
– Γέροντα, είναι καλύτερα νά βρίσκη κανείς μόνος του τά ελαττώματα του ή νά του τά λένε οί άλλοι;
– Καλό είναι νά ψάχνη νά τά βρίσκη μόνος του, άλλά καί, όταν του τά λένε, νά μην αντιδρά νά τό δέχεται μέ χαρά. Γιατί μπορεί νά νομίζη ότι βλέπει τον εαυτό του, άλλά νά τον βλέπη όπως θά ήθελε νά είναι καί όχι όπως είναι στήν πραγματικότητα.
– Γέροντα, οί άλλοι τον βλέπουν καλύτερα τον εαυτό μου;
– Μόνος του κανείς μπορεί, αν θέλη, νά δη καλύτερα τον εαυτό του. Δηλαδή, μπορεί νά εντόπιση καλύτερα μιά αντίδραση του, ένα σφάλμα του κ.λπ. καί νά βρή άπό ποιά αιτία προήλθε, ενώ ό άλλος βγάζει συμπεράσματα άπό υποθέσεις πού κάνει.
– Μπορεί, Γέροντα, νά προσπαθή κανείς νά δη τόν εαυτό του όπως είναι καί νά μήν τόν βλέπη;
– Ναί, αν μέσα στήν προσπάθεια του αυτή ύπάρχη υπερηφάνεια, δέν μπορεί νά δη τόν πραγματικό του εαυτό.
