– Γέροντα, πώς θά βοηθηθή κανείς νά μήν ξανακάνη τό ίδιο σφάλμα;
– Αν πονέση πραγματικά γιά τό σφάλμα του, δέν θά τό ξανακάνη. Πρέπει νά ύπάρχη εσωτερική συντριβή μέ ειλικρινή μετάνοια, γιά νά διορθωθή. Γι’ αυτό λέει ό ‘Αββάς Μάρκος ό Ασκητής: Άν ό άνθρωπος δέν στενοχωρηθή κατ’ άναλογίαν του σφάλματος του, εύκολα περιπίπτει εις τό αυτό σφάλμα. Δηλαδή, άν είναι μικρό τό σφάλμα, χρειάζεται μικρότερη μετάνοια, άν είναι μεγαλύτερο, μεγαλύτερη μετάνοια. Όταν κανείς δέν πιάνη τό μέγεθος της πτώσεως του καί δέν λυπάται κατ’άναλογίαν του σφάλματος, τότε εύκολα πέφτει στο ίδιο ή καί σέ μεγαλύτερο σφάλμα.
– Πώς θά καταλάβουμε ότι δέν λυπηθήκαμε κατ’ άναλογίαν του σφάλματος;
– Απόδειξη άν πέφτετε πάλι στο ίδιο σφάλμα. Ύστερα, όταν παρακολουθήτε τόν εαυτό σας, νά μήν κάνετε μόνο διάγνωση. Εσείς συνέχεια κάνετε μικροβιολογικές εξετάσεις, βρίσκετε τό μικρόβιο, τό κοιτάτε καί λέτε: πρέπει νά τό σκοτώσω, άλλά δέν αρχίζετε θεραπεία. Εντάξει, διαπιστώσατε ότι έχετε μιά πάθηση. Τάκ, νά κοιτάξετε πώς θά τήν θεραπεύσετε. Τί ωφελεί νά κάνετε συνέχεια άναλύσεις-άναλύσεις, χωρίς νά προσπαθήτε νά διορθωθήτε; Λέτε: έχω εκείνο τό πάθος, έχω τό άλλο, άλλά δέν τά κόβετε καί παραμένετε στά ίδια μοιρολογώντας. Έτσι σπαταλάτε τις δυνάμεις σας καί χαραμίζεστε. Χαραμίζετε τό μυαλό σας, τήν καρδιά σας. Αρρωσταίνετε άπό τήν στενοχώρια καί ύστερα δέν κάνετε τίποτε. Έπειτα, όταν γίνετε καλά, αρχίζετε: Καί γιατί τότε αρρώστησα καί πώς
αρρώστησα;. Δέν λέω, θά παρακολουθήτε τόν εαυτό σας, δέν θά αφήνετε τά σφάλματα σας νά περνάνε απαρατήρητα, άλλά μέχρις ενός σημείου, βρέ παιδάκι μου, καί ή στενοχώρια! Όχι αδιαφορία, άλλά όχι καί κακομοιριά! Έκανες κάτι πού δέν ήταν σωστό; Τό σκέφτηκες; Τό είδες; Τό αναγνώρισες; Τό εξομολογήθηκες; Προχώρα μή σκαλώνης. Κράτησε το μόνο στον νοϋ σου, γιά νά προσέξης άλλη φορά, άν σου δοθή παρόμοια αφορμή. Ή στενοχώρια γιά τά σφάλματα μας είναι άσκοπη, όταν δέν προσπαθούμε νά τά διορθώσουμε. Είναι σάν νά κλαίμε έναν άρρωστο συνέχεια, χωρίς νά του προσφέρουμε βοήθεια γιά νά ανάρρωση.
– Και όταν, Γέροντα, δίκαια ταλαιπωρήσαι γιά ένα σφάλμα σου, και τότε δέν πρέπει νά λυπάσαι;
– Όχι, πρέπει νά λυπάσαι, άλλά ή λύπη νά είναι ανάλογη, σύμμετρη μέ τό σφάλμα σου. Αν δέν πόνεσης, θά είσαι τραλαλά και θά ξαναπέσης στό ίδιο λάθος δέν θά διορθωθής. Όταν όμως άπό τήν λύπη της μετανοίας περνάς στήν απόγνωση, τότε σημαίνει ότι έχεις λυπηθή περισσότερο άπό όσο έπρεπε. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται νά δώσης στον εαυτό σου λίγο κουράγιο και νά αντιμετώπισης τό σφάλμα μέ λίγη καλή αδιαφορία.
